Οι κτηνοτρόφοι της ΕΕ είναι εξοργισμένοι καθώς ο κορυφαίος ολιγάρχης πουλερικών της Ουκρανίας αποφεύγει τους δασμούς και αυξάνει τις εξαγωγές κοτόπουλων χρησιμοποιώντας μια έξυπνη ερμηνεία της εμπορικής συμφωνίας των Βρυξελλών με το Κίεβο.
Οι Βρυξέλλες χρησιμοποιούν υψηλούς δασμούς και περιορισμένες ποσοστώσεις εισαγωγής για να προστατεύσουν τους αγρότες της ΕΕ από τον υπερβολικό ανταγωνισμό στα εισαγόμενα στήθη κοτόπουλου - ένα από τα πιο πολύτιμα κομμάτια πουλερικών. Ωστόσο, η εταιρεία MHP, μια εταιρεία που ελέγχεται από τον δισεκατομμυριούχο ολιγάρχη Γιούρι Κόσγιουκ που αντιπροσωπεύει το ήμισυ της παραγωγής κοτόπουλου της Ουκρανίας, έχει βρει έναν τρόπο να νικήσει τους περιορισμούς της ΕΕ.
Σύμφωνα με το εμπορική συμφωνία της ΕΕ με την Ουκρανία του 2016, το Κίεβο κέρδισε το δικαίωμα να εξάγει ένα οστεώδες κομμάτι κοτόπουλου χωρίς δασμούς στο μπλοκ: στήθος με ένα κομμάτι οστό από την φτερούγα πάνω του. Οι Ευρωπαίοι κτηνοτρόφοι παραπονιούνται ότι οι Ουκρανοί εκμεταλλεύονται αυτό το παράθυρο στη συμφωνία. Αυτό το οστεώδες κομμάτι αποστέλλεται στα εργοστάσια της ΕΕ, αλλά το κόκαλο στη συνέχεια αφαιρείται και πωλείται ως καθαρό στήθος κοτόπουλου.
Στις Βρυξέλλες, η εμπορική συμφωνία με την Ουκρανία αποτέλεσε βασική στρατηγική προτεραιότητα και είχε ως στόχο να βοηθήσει το Κιέβο να στραφεί σε μια πιο δυτική πολιτική πορεία έξω από τη στρατηγική τροχιά της Μόσχας. Οι αξιωματούχοι της ΕΕ παραδέχονται ότι δεν είδαν πως αυτό θα έδινε ένα άνοιγμα στον Κόσγιουκ, ο οποίος λειτουργεί εντελώς νόμιμα και μέσα στο πλαίσιο της συμφωνίας, αν όχι ίσως στο πνεύμα της.
Οι εισαγωγές ουκρανικού στήθους κοτόπουλου με οστό φτερούγας αυξήθηκαν από το μηδέν το 2015 σε περίπου 3.500 μετρικούς τόνους το 2016 και στη συνέχεια σε 27.000 μετρικούς τόνους πέρυσι, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το εμπόριο.
Αυτή η δραματική αύξηση έχει γίνει «κόκκινο πανί» για τους κτηνοτρόφους της ΕΕ που φωνάζουν ότι η τάση θα καταλήξει σε καταστροφή.
«Δεν ήταν αυτό το νόημα της συμφωνίας: Το κρέας πουλερικών είναι ευαίσθητο», δήλωσε ο Πίτερ Βεσέρ, γενικός γραμματέας της Ολλανδικής Ένωσης επεξεργασίας πουλερικών στο Politico, προσθέτοντας ότι δεν κατάλαβε γιατί η Επιτροπή είχε επιτρέψει κάτι τέτοιο.
Οι Βρυξέλλες δεν περίμεναν από τους εξαγωγείς να βρουν «παραθυράκια» στη συμφωνία. Ένας εκπρόσωπος της Επιτροπής δήλωσε ότι οι εμπορικοί διαπραγματευτές της ΕΕ «εξέτασαν προσεκτικά όλες τις δασμολογικές παραμέτρους και ζήτησαν τη γνώμη της βιομηχανίας». Ωστόσο, πρόσθεσε ότι η ΕΕ δεν είχε λάβει ποτέ εισαγωγές στο πλαίσιο της δασμολογικής γραμμής που χρησιμοποιούν τώρα οι Ουκρανοί παραγωγοί.
«Αυτή η πρακτική θεωρείται από την Επιτροπή ότι παραβιάζει το πνεύμα της [συμφωνίας]», δήλωσε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι Βρυξέλλες έθεσαν το θέμα στο Κίεβο.
Αρκετοί Ευρωπαίοι αξιωματούχοι της βιομηχανίας πουλερικών ανέφεραν ότι ενώ η κατάσταση είναι κρίσιμη, η επίλυση του προβλήματος μέσω της εμπορικής συμφωνίας είναι πολιτικά ευαίσθητη, δεδομένου ότι οι Βρυξέλλες υπέγραψαν το σύμφωνο μόλις λίγο μετά την προ-ΕΕ επανάσταση στην Ουκρανία και την επακόλουθη ρωσική εισβολή.
Η συμφωνία αναφέρει πως η Ουκρανία μπορεί να εξάγει 20.000 μετρικούς τόνους κρέατος πουλερικών, που περιλαμβάνει στήθος κοτόπουλου, και άλλους 20.000 μετρικούς τόνους κοτόπουλου, για τους οποίους υπάρχει λιγότερη ζήτηση. Ωστόσο, ο Κόσγιουκ είχε διαμαρτυρηθεί προηγουμένως ότι η συμφωνία αυτή είναι κάκιστη σε σχέση με την ετήσια παραγωγή της Ουκρανίας που φτάνει τα 1,2 εκατομμύρια κοτόπουλα. Το 2016, προειδοποίησε ότι η Ευρώπη δεν μπορεί να «κρυφτεί πίσω από ένα φράχτη» και δεσμεύθηκε να αυξήσει τις εξαγωγές με οποιοδήποτε τρόπο.
Οι ανησυχίες σχετικά με τη MHP στους Ευρωπαίους κτηνοτρόφους ενισχύονται από την εκπληκτική της κλίμακα. Η εταιρεία διαθέτει 370.000 εκτάρια πλούσιου μαύρου εδάφους της Ουκρανίας υπό καλλιέργεια και χρησιμοποιεί τις καλλιέργειες για τη διατροφή των κοτόπουλων. Μία από τις κτηνοτροφικές του φάρμες είναι επίσης η μεγαλύτερη στην Ευρώπη, συγκεντρώνοντας περίπου 18 εκατομμύρια κοτόπουλα και παράγοντάς σχεδόν 1.000 τόνους κρέατος την ημέρα.
Προς το παρόν, η εταιρεία αποστέλλει το οστεώδες κρέας του στήθους κυρίως σε εργοστάσια στις Κάτω Χώρες και τη Σλοβακία, με μικρότερο ποσό να πηγαίνει στην Πολωνία. Ωστόσο, η ανησυχία είναι ότι αυτό χρησιμεύει ως άνοιγμα σε μια ευρύτερη προσφορά για κυριαρχία στην αγορά.
Η MHP υποστηρίζει ότι εμπορεύεται με καλή πίστη και αρνείται ότι είναι ελιγμός για να καταργήσει τους Ευρωπαίους παραγωγούς. Ο Τζον Ριτς, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της MHP, δήλωσε ότι οι κατηγορίες πως η εταιρεία πλημμυρίζει την αγορά είναι «πολύχρωμες περιπλανήσεις» και «κακόβουλη διαστρέβλωση των γεγονότων».
«Οι εξαγωγές της Ουκρανίας είναι σήμερα περίπου 70.000-80.000 [μετρικοί τόνοι], ή περίπου το 7-8% των συνολικών εισαγωγών στην ΕΕ. Ως αντιστάθμισμα, η ΕΕ εξάγει περίπου 165.000 [μετρικούς τόνους] πουλερικών χωρίς δασμούς στην Ουκρανία, ή το 14% της συνολικής αγοράς της Ουκρανίας», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ο Ριτς πρόσθεσε ότι η Ουκρανία ανταποκρίνεται σε ελλείψεις από άλλους εξαγωγείς και ειδικότερα στον παγκόσμιο κορυφαίο εξαγωγέα της Βραζιλίας, ο οποίος έχει δει τις εξαγωγές του να υποβαθμίζονται από τα σκάνδαλα για την ασφάλεια των τροφίμων και τις απεργίες φορτηγών. «Η Ουκρανία απομάκρυνε την παραγωγή από άλλες αγορές για να προμηθεύσει την ΕΕ η οποία έχει να αντιμετωπίσει τον περιορισμό της προσφοράς πουλερικών», δήλωσε. Πρόσθεσε ότι στόχος της εταιρείας είναι να επενδύσει στην Ευρώπη προς όφελος των τοπικών παραγωγών, «να μην καταστρέψει τις τοπικές αγορές της ΕΕ με εισαγωγές» είπε χαρακτηριστικά.