Η κάλπη τελικά
ξάφνιασε άπαντες. Το αποτέλεσμα όπως διαμορφώνεται πλέον με τις επίσημες
εκτιμήσεις του Υπουργείου Εσωτερικών δεν δικαιώνει κανένα από τα δύο κόμματα
που πόλωσαν το πολιτικό κλίμα. Μπορεί οι επιλογές του Αντώνη Σαμαρά να μην
δικαιώθηκαν, ο ΣΥΡΙΖΑ ωστόσο δεν κατόρθωσε να το εκμεταλλευτεί με μια ευρεία ή
ξεκάθαρη νίκη. Τα αποτελέσματα δεν δείχνουν «ρεύμα». Στην πραγματικότητα όμως,
η Κυβέρνηση έχει ένα πλεονέκτημα. Βρίσκεται στην εξουσία και η φθορά που
εισέπραξε είναι ασήμαντη σε σχέση με τη δυσαρέσκεια που έχουν προκαλέσει πολλές
από τις πολιτικές επιλογές της.
Η αυριανή ημέρα
χαρακτηρίζεται κυρίως από αμηχανία. Στην Κουμουνδούρου, τα πράγματα δεν είναι
ρόδινα όπως αρχικά διεφάνη από τα exit polls. Ο ΣΥΡΙΖΑ κινήθηκε ελάχιστα υψηλότερα από τα
εκλογικά ποσοστά του 2012 στην Αττική αλλά έχασε κατά κράτος τη μάχη των
περιφερειών και με εξαίρεση την Αθήνα, έπαθε Βατερλό στους μεγάλους δήμους. Το
κοινωνικό «ρεύμα» που επικαλούνταν εδώ και μήνες τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και στο
όνομα του οποίου δικαιολογούσαν τις ακραίες επιλογές τους, δεν επιβεβαιώθηκε
από την κάλπη. Επιπλέον, η αξιωματική αντιπολίτευση δεν κατόρθωσε να
κεφαλαιοποιήσει τη δυσαρέσκεια του κόσμου απέναντι σε τραγικές και άγαρμπες
κινήσεις της Κυβέρνησης. Δεν κατόρθωσε ούτε να καρπωθεί την παραδοσιακή «ψήφο
διαμαρτυρίας» που εδώ και δεκαετίες ανήκει παραδοσιακά στην αξιωματική
αντιπολίτευση.
Τις εντυπώσεις
όξυνε περισσότερο το γεγονός ότι τα exit polls έδωσαν έναν «αέρα» νίκης. Στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ
έσπευσαν να ερμηνεύσουν το αποτέλεσμα ως μεγάλη νίκη, πριν η σταδιακή
ενσωμάτωση των αποτελεσμάτων καταρρίψει τα επιχειρήματά τους. Φυσικά ο Αλέξης
Τσίπρας στη δήλωσή του, επέμεινε ότι είναι ήττα της Κυβερνησης η απουσία από το
δεύτερο γύρο σε Αττική και Δήμο Αθηναίων. Περιορίστηκε όμως μόνο να χαρακτηρίσει
τον ΣΥΡΙΖΑ ισχυρό παίκτη στην τοπική αυτοδιοίκηση, χωρίς περαιτέρω
θριαμβολογίες. Μετέφερε δε το «δημοψήφισμα» για την επόμενη Κυριακή επιλέγοντας
να πολώσει ακόμη περισσότερο.
Στο Κυβερνητικό
στρατόπεδο θα χρειαστούν μια γερή δόση αυτοκριτικής και σε πολλές περιπτώσεις
αλλαγή πολιτικών επιλογών. Η ΝΔ κατόρθωσε να κερδίσει τη μάχη των εντυπώσεων
στις περιφέρειες. Στην Αττική ωστόσο, οι πολίτες έδειξαν τη δυσαρέσκεια τους.
Είναι φυσικό καθώς η Αττική έχει σηκώσει μεγάλο μέρος των προβλημάτων που
προέκυψαν από την ύφεση. Υψηλότατη ανεργία σε συνδυασμό με υψηλό κόστος ζωής
και σοβαρές επιπτώσεις από τη λαθρομετανάστευση, εξοργίζουν προφανώς τους
πολίτες και τους οδηγούν σε ακραίες επιλογές. Ο Πρωθυπουργός θα πρέπει να
αναθεωρήσει πολλές από τις επιλογές του και να στρέψει την προσοχή του σε
αυτούς που ήδη σήκωσαν το βάρος της κρίσης. Ήδη στη δήλωσή του, απέφυγε να
θριαμβολογήσει (ενδεχομένως ως δικαιούτο) για την επιτυχία στις περιφέρειες και
είπε εξαρχής ότι δεν θα είναι απέναντι σε όσους εξέφρασαν διαφορετική άποψη.
Απομένει να δούμε αν θα υπάρξει κάποια αλλαγή.
Βεβαίως σε πολλές
περιπτώσεις, οι πολίτες γύρισαν την πλάτη στην πόλωση και ψήφισαν με σωστά
κριτήρια που αρμόζουν περισσότερο σε μια αυτοδιοικητική αναμέτρηση. Αυτό
μπερδεύει κάπως την ερμηνεία του μηνύματος. Κανένα όμως από τα δύο κόμματα δεν
πανηγυρίζει. Ακόμη και όσοι ψήφισαν με ευρύτερα πολιτικά κριτήρια, δεν έδειξαν
να επιδιώκουν μια δραστική αλλαγή. Οι πολίτες τηρούν στάση αναμονής ώσπου να
αξιολογήσουν τις εξελίξεις. Με τον τρόπο τους έδειξαν ότι δεν ήρθε η ώρα για
εθνικές κάλπες. Μένει να επιβεβαιωθεί την επόμενη Κυριακή, στην ευρωκάλπη, όπου
η ψήφος έχει σαφώς πιο πολιτική χροιά.
Η Κυβέρνηση δεν
μπορεί φυσικά να επαναπαυθεί στο συγκεκριμένο αποτέλεσμα και να θεωρήσει ότι οι
πολίτες της δίνουν πράσινο φως για να συνεχίσει εντελώς αμετάβλητη την πολιτική της. Από την άλλη πλευρά ο
ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να υποστηρίζει ότι η κοινωνία επικροτεί τις επιλογές του και
ζητά ανατροπή του status quo.
Η εβδομάδα που
ξεκινά είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Την επόμενη Κυριακή το βράδυ, το αποτέλεσμα
μπορεί να είναι διαφορετικό αν οι πολίτες αντιληφθούν ότι κάποιος από τους δύο
δεν έχει λάβει το μήνυμα. Αν ένα από τα δύο κόμματα επιχειρήσει να καπηλευθεί
το αποτέλεσμα, πιθανότατα θα δει τους πολίτες να του γυρίζουν την πλάτη. Οι
συμπεριφορές των ψηφοφόρων είναι εντελώς διαφορετικές από αυτές που έχουμε
συνηθίσει. Όπως αποδείχθηκε από τις αυτοδιοικητικές κάλπες, η «σιωπηρή» ψήφος,
δεν είναι απαραίτητα ψήφος διαμαρτυρίας.
Σταμάτη
Ζαχαρού
® capital.gr