Η αναζήτηση του χαμένου αεροσκάφους των Μαλαισιανών Αερογραμμών γίνεται με τη βοήθεια θολών δορυφορικών εικόνων από τα πέρατα του νότιου Ινδικού Ωκεανού.
Εως τώρα, κανένα από τα αντικείμενα που κατέγραψαν οι δορυφόροι δεν έχει εντοπιστεί ή ταυτοποιηθεί. Μπορεί να πρόκειται για τμήματα του αεροσκάφους, αλλά, όπως αναγνωρίζουν οι αξιωματούχοι που ηγούνται των ερευνών, μπορεί να είναι και οτιδήποτε άλλο.
«Οποιαδήποτε έρευνα παρεμποδίζεται από απίστευτες ποσότητες σκουπιδιών», είπε ο Τσαρλς Μουρ, ειδικός που μελετά τα θαλάσσια απορρίμματα στο Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών Algalita στην Καλιφόρνια. Ακόμη και οι δορυφορικές εικόνες υψηλής ευκρίνειας «μπερδεύονται από τα απορρίμματα του πολιτισμού».
Στρώματα, παλέτες, κοντέινερ, σωροί από μπλεγμένα δίχτυα, σημαδούρες, ακόμη και αλιευτικά «φαντάσματα» μεγέθους έως και 15 μέτρων ξεβράζονται στις ακτές. «Ο,τι μπορεί κανείς να φανταστεί έχει βρεθεί», είπε ο Νίκολας Μάλος, ειδικός στα θαλάσσια απορρίμματα στην οργάνωση Ocean Concervancy στην Ουάσιγκτον. Τα 4/5 του όγκου των απορριμμάτων που επιπλέουν στους ωκεανούς προέρχονται από την ξηρά. Πρόκειται για σκουπίδια που έχουν εγκαταλειφθεί στις ακτές ή που παρασύρονται από ποτάμια και ρέματα στις θάλασσες.
Τα περισσότερα είναι μπουκάλια, σακούλες και άλλα μικρά πλαστικά αντικείμενα καθημερινής χρήσης. Επίσης επιπλέουν μικρά κομμάτια σπασμένου πλαστικού, τα οποία μαζεύονται και στέλνονται σε κατά δεκάδες εκατομμύρια τόνους σε εργοστάσια πλαστικού.
Τα μεγαλύτερα αντικείμενα προέρχονται είτε από την εμπορική αλιεία είτε από τις θαλάσσιες μεταφορές – αν και οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των κοντέινερ που χάνονται κάθε χρόνο στη θάλασσα διαφέρουν πολύ. Τεράστιες ποσότητες μπάζων καταλήγουν στη θάλασσα και λόγω των φυσικών καταστροφών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ιαπωνικής κυβέρνησης, το τσουνάμι που έπληξε τη Βόρεια Ιαπωνία το 2011 έστειλε στη θάλασσα πέντε εκατομμύρια τόνους υλικών, το 70% των οποίων εκτιμάται ότι «βούλιαξε» αμέσως. Τα υπόλοιπα διασκορπίστηκαν στον βόρειο Ειρηνικό Ωκεανό, ενώ κάποια μεγάλα αντικείμενα έφθασαν ήδη στη δυτική ακτή των ΗΠΑ.
Ακόμη και μπάζα από το τσουνάμι που έπληξε την Ινδονησία το 2004 συνεχίζουν να επιπλέουν. «Μία δεκαετία δεν είναι τίποτα», λέει ο κ. Μουρ. Δεν είναι σαφές, όμως, πόσα από αυτά τα αντικείμενα μπορεί να ταξίδεψαν από το βόρειο στο νότιο ημισφαίριο. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Πανεπιστημίου της Χαβάης Νικολάι Μαξιμένκο, ο Ισημερινός λειτουργεί κατά κανόνα σαν τείχος. «Ο,τι επιπλέει στον Βόρειο Ειρηνικό μένει στον Βόρειο Ειρηνικό», λέει. «Αλλά υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις».
Τα περισσότερα θαλάσσια απορρίμματα, μικρά και μεγάλα, συγκεντρώνονται σε περιοχές των ωκεανών οι οποίες περιβάλλονται από ρεύματα. Οταν ο κ. Μουρ βρέθηκε σε μια τέτοια περιοχή, τον γνωστό «μεγάλο σκουπιδότοπο του Ειρηνικού», ταξιδεύοντας από τη Χαβάη στην Καλιφόρνια, αποφάσισε να ιδρύσει το Κέντρο Ερευνών Algalita.
Τέτοιες περιοχές υπάρχουν σε όλους τους μεγάλους ωκεανούς. Οπως λέει ο ίδιος, η περιοχή του νότιου Ινδικού Ωκεανού στην οποία γίνονται οι έρευνες για το Μπόινγκ βρίσκεται στο ανατολικό άκρο ρεύματος που συγκεντρώνει απορρίμματα. Η καταιγίδα που διέκοψε τις έρευνες, την Τρίτη, μπορεί να φέρει κι άλλα απορρίμματα στην κηλίδα σκουπιδιών ή να διώξει κάποια μακριά από αυτήν.
Απαντήσεις σε πέντε «σενάρια» από το ΒΒC
Οι έρευνες για τον εντοπισμό του Βoeing 777 της Μalaysia Airlines που εκτελούσε τη μοιραία πτήση ΜΗ370 μπορεί να συνεχίζονταν στο νότιο Ινδικό Ωκεανό, ωστόσο όσο οι ημέρες περνούσαν ολοένα και περισσότερα ερωτήματα σωρεύονταν, προκαλώντας νέα σενάρια, εγείροντας εικασίες και εκτιμήσεις. Κάποια από αυτά παρατίθενται εδώ, όπως σταχυολογήθηκαν από το βρετανικό δίκτυο ΒΒC.
1. Γιατί το αεροσκάφος έστριψε προς δυσμάς, όπως έδειξαν τα στρατιωτικά ραντάρ της Μαλαισίας και της Ταϊλάνδης;
Πραγματικά παραμένει άγνωστο γιατί η πτήση ΜΗ370 παρεξέκλινε της πορείας της. Σύμφωνα με ειδικούς, ένας λόγος που θα μπορούσε να αποτελεί και την απάντηση είναι κάποια εκτεταμένη μηχανική βλάβη, αποσυμπίεση ή φωτιά, που έκανε τους χειριστές να αναζητήσουν το πλησιέστερο αεροδρόμιο προκειμένου να κάνουν αναγκαστική προσγείωση. Δεν αποκλείεται η στροφή να επιβλήθηκε από τρίτους, που με κάποιο τρόπο κατέλαβαν το πιλοτήριο, ή ακόμα και από κάποιον από τους δύο πιλότους που με τον τρόπο αυτό εξυπηρέτησε τα δικά του σχέδια.
2. Μπορεί να ήθελε να αυτοκτονήσει κάποιος εκ των δύο χειριστών;
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Σε αυτοκτονία του πιλότου αποδίδεται η συντριβή της πτήσης 990 Egypt Air, το 1999, και της πτήσης 185 της Silk Air, το 1997. Ωστόσο, δεν έχουν βρεθεί επιβαρυντικά στοιχεία εναντίον τους.
3. Θα μπορούσε η εξαφάνιση της πτήσης ΜΗ370 να οφείλεται σε βλάβη;
Οι περισσότερες θεωρίες σχετικά με το τι συνέβη στην πτήση ΜΗ370 λαμβάνουν ως δεδομένο ότι ο πομποδέκτης και τα συστήματα επικοινωνίας του αεροσκάφους απενεργοποιήθηκαν από ανθρώπινο χέρι. Πολλοί αναλυτές, ωστόσο, πιστεύουν ότι τελικά όλα μπορεί να οφείλονται σε τεχνικό πρόβλημα, σε φωτιά ή στη σταδιακή αποσυμπίεση της ατράκτου του αεροσκάφους. Οι περισσότεροι πιλότοι, πάντως, πιστεύουν ότι με κάποιο τρόπο, ακόμα και σε περίπτωση σοβαρής βλάβης, οι χειριστές θα είχαν επικοινωνήσει με τον πύργο ελέγχου.
4. Γιατί δεν έγινε τίποτα όταν τέθηκε εκτός λειτουργίας ο πομποδέκτης του αεροσκάφους;
Ο αναπληρωτής υπουργός Αμυνας της Μαλαισίας, Αμπντούλ Ραχίμ Μπάκρι, δήλωσε ότι οι ελεγκτές των στρατιωτικών ραντάρ δεν σήμαναν συναγερμό διότι πίστεψαν ότι ο πύργος ελέγχου είχε ζητήσει από τους χειριστές της ΜΗ370 να επιστρέψουν, ενώ το αεροσκάφος είχε αναγνωριστεί ως «μη εχθρικό».
5. Οι επιβάτες, άραγε, γνώριζαν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά με την πτήση;
Ακόμα και αν συνέβη μια εκτεταμένη βλάβη στα συστήματα του αεροσκάφους, είναι αμφίβολο αν οι επιβάτες συνειδητοποίησαν τι συμβαίνει. Αλλωστε, η πτήση πραγματοποιείτο σε ώρα που οι περισσότεροι λογικά κοιμούνταν. Οι Αρχές της Μαλαισίας ανέφεραν ότι το αεροπλάνο βρισκόταν στα 45.000 πόδια προτού «πέσει» στις 23.000, αλλαγή που πιθανώς να αντελήφθησαν οι επιβάτες. Αν ευσταθεί η θεωρία πως το αεροσκάφος ανέβηκε σε μεγάλο ύψος προκειμένου ο θάλαμος των επιβατών να υποστεί αποσυμπίεση, τότε όλοι οι επιβαίνοντες είτε λιποθύμησαν είτε πέθαναν.